Peuter wil niet slapen? Effectieve tips van een slaapcoach

Het is 19:30 uur, tijd om naar bed te gaan. Maar je peuter denkt daar anders over. Huilen, protesteren, steeds uit bed komen: kortom je peuter wil niet slapen. Het kan een dagelijkse worsteling zijn. Goed om te weten: je staat hierin niet alleen, veel ouders maken deze fase door.

“Dit is volkomen normaal,” vertelt gecertificeerd slaapcoach Merel. “Peuters ontwikkelen zich razendsnel en dat heeft invloed op hun slaappatroon.” In deze blog behandelen we veelvoorkomende scenario’s en de oorzaken. Uiteraard geeft Merel praktische tips. Want stel, je dreumes wil niet slapen of je peuter wil niet slapen en blijft huilen, wat kan je dan het beste doen?

Peuter wil niet slapen: de oorzaken

Je peuter wil ineens niet meer slapen of wellicht is het al langer gaande. Hoe dan ook, vaak zit er meer achter. “Rond deze leeftijd maken kinderen enorme ontwikkelingssprongen door,” legt Merel uit. “Hun (innerlijke) wereld wordt groter, wat spannend kan zijn. Ze zoeken daarom vaak meer veiligheid op en dit kan invloed hebben op slaap.” Daarnaast speelt verlatingsangst veelal een rol: je peuter wil niet slapen zonder mama. Merel vertelt: “Het is heel normaal dat kinderen een voorkeur ontwikkelen voor één ouder, vaak is dit de moeder. Slapen betekent je veilig voelen, en op dat moment willen ze graag mama dichtbij hebben.”

Drie andere scenario’s en mogelijke oorzaken:

Je peuter wil niet alleen slapen: “De behoefte aan nabijheid hoort bij deze leeftijd,” legt Merel uit. “Veel peuters maken een piek in verlatingsangst door. Soms testen ze ook gewoon je grenzen, ze zijn immers hard bezig hun eigen willetje te ontwikkelen.”

Je peuter wil niet in eigen bed slapen: “Dit zien we vooral bij kinderen die eerder bij de ouders in bed hebben geslapen. De overgang naar een eigen bed kan dan extra spannend zijn. Ook kan verlatingsangst of bang zijn in het donker meespelen.

Je peuter is bang voor het donker: Merel vertelt hierover: “Dit komt meestal doordat het inlevingsvermogen en de fantasie tot leven komen. Dezelfde fantasie die overdag zo fijn is bij het spelen, kan ‘s avonds leiden tot angst voor monsters of het donker.”

3 slaaptips die iedere ouder zou moeten weten

Je peuter wil niet slapen: dat kan behoorlijk wat energie kosten. Voor jou en je mini. Gelukkig kun je met de juiste aanpak een groot verschil maken. Slaapcoach Merel deelt haar drie belangrijkste tips voor een betere nachtrust.

1. Achterhaal de oorzaak

“Het is cruciaal om eerst de oorzaak te vinden,” benadrukt Merel. “Vaak spelen verlatingsangst of oververmoeidheid een rol. Bij oververmoeidheid maken kinderen stresshormonen zoals cortisol en adrenaline aan, waardoor ze juist onrustiger worden en moeilijker in slaap vallen. Het kan ook zijn dat er niet genoeg slaapdruk is om in slaap te vallen. Dan is het goed om te kijken naar de routine. Misschien is je kindje klaar om een dutje minder te doen of het middagslaapje in te korten. Of past een latere bedtijd beter.”

Ze adviseert ook om fysieke ongemakken uit te sluiten. “Check of er geen sprake is van ziekte of doorkomende kiezen. Bij aanhoudende slaapproblemen zou je professionele hulp kunnen inschakelen, bijvoorbeeld van een slaapcoach.”

2. Wees consequent en straal vertrouwen uit

“Kinderen zijn ontzettend gevoelig voor de energie die jij uitstraalt. Als jij zelfverzekerd en rustig bent, voelt je kind zich veiliger.” Consistentie in je aanpak is daarbij essentieel. Doe elke avond hetzelfde en communiceer duidelijk wat er gaat gebeuren.”

3. Creëer de ideale ‘slaaphygiëne’

Een goede ‘slaaphygiëne’ is wat Merel betreft belangrijk voor iedereen, maar des te meer voor peuters:

Zorg voor een kamertemperatuur tussen 18-20 graden.
Hanteer de vuistregel: minimaal een uur voor het slapen geen schermtijd.
Gebruik natuurlijke materialen in bed.
Zorg voor een voorspelbaar bedritueel.

Je peuter wil niet slapen: tips voor specifieke scenario’s

Een peuter die niet wil slapen kan dus verschillende oorzaken hebben, van verlatingsangst tot nieuwe ontwikkelingsfases. Ook kan het ‘niet willen slapen’ zich op verschillende manieren uiten. Van huilen tot een focus op mama. Wat je in deze specifieke gevallen het best kunt doen? Merel deelt haar gerichte adviezen.

Je peuter wil niet slapen zonder mama

“Een comfort item kan wonderen doen,” vertelt Merel. “Laat een knuffel of doekje naar mama ruiken door er zelf even mee te slapen. Dit geeft je kindje een veilig gevoel.” Ze benadrukt ook het belang van quality time: “Plan vooral na een dag opvang of oppas bewust één-op-één tijd in. Even samen spelen - zonder afleiding van telefoons of tv - laat je kind zich gezien en veilig voelen. En dat betekent lekker slapen! Het is in dit specifieke geval erg belangrijk om de andere ouder bij het bedritueel te blijven betrekken, zodat beide ouders het kind naar bed kunnen brengen en er niet nog meer een voorkeur ontstaat.”

Je peuter wil ineens niet meer slapen

Als je kind ineens niet meer wil slapen, dan kan dat bijvoorbeeld komen door angsten. “Dat is heel normaal. Een rood of oranje nachtlampje kan helpen. Dit geeft een gevoel van veiligheid en dit licht verstoort de aanmaak van melatonine (slaaphormoon) het minst.” Ook kan ineens niet meer willen slapen komen door een ontwikkelingssprong. Je kind kan behoefte hebben aan extra beweging, zodat hij of zij gedurende de dag meer energie kwijt kan en makkelijker kan slapen. Als je kind ineens niet meer wilt of kan slapen is het altijd goed om na te gaan of er niets anders speelt zoals doorkomende tandjes of ziekte.”

Je peuter wil niet alleen slapen

“Wees duidelijk maar liefdevol,” adviseert Merel in dit geval. “Zeg bijvoorbeeld: Nu is het tijd om te slapen, we hebben een leuke dag gehad. Ik blijf naast je bedje tot je slaapt, maar je gaat in je eigen bedje slapen.” Consistentie is wederom cruciaal: “Als je de ene keer wel en de andere keer niet bij je kindje blijft, creëer je een onrustig en onveilig gevoel. En zal je peuter mogelijk grenzen op gaan zoeken.”

Je peuter wil niet slapen en blijft huilen

Je las het al in de eerder tips: een vaste routine is essentieel. Blijft je kleine maar huilen? “Houd dezelfde slaaptijden aan, ook overdag,” benadrukt Merel. “En voorkom oververmoeidheid door op tijd met het bedritueel te beginnen. Bij aanhoudend huilen is het altijd verstandig om op zoek te gaan naar de oorzaak. Neem, als je het niet vertrouwd, contact op met je huisarts."

Je peuter wil niet in eigen bed slapen

“Maak een positief verhaal van zelf slapen. Laat je peuter bijvoorbeeld oefenen met een knuffel: samen het knuffeltje naar bed brengen en ‘s ochtends prijzen omdat hij zo goed in het eigen bedje heeft geslapen. Communiceer daarnaast al overdag over het slapen in het eigen bed, wanneer je kind niet verdrietig of angstig is. Kinderen begrijpen meer dan we vaak denken.”

Voor kinderen vanaf 3 jaar kan een beloningssysteem werken: “Laat je mini me stickers sparen voor een cadeautje of een leuke activiteit, als ze in hun eigen bedje zijn blijven slapen. Dit is overigens alleen een goede tip als je kindje niet wilt slapen omdat hij of zij grenzen op zoekt. Bij angsten kun je beter inzetten op duidelijke en liefdevolle communicatie en een klein lichtje op de kamer.”

Mijn peuter wil niet slapen: ben ik de enige?

Je peuter wil niet slapen: in dit geval kun je je misschien wat alleen of verloren voelen. Maar je bent zeker niet de enige! Als gecertificeerd slaapcoach helpt Merel veel gezinnen met slaapproblemen. Een geruststellende gedachte van Merel: “Besef dat alles een fase is. Je peuter heeft nu misschien alleen maar mama nodig, maar dat verandert vanzelf. Kinderen worden steeds onafhankelijker.

En als het echt zwaar is, is er altijd professionele hulp beschikbaar. Want stel, je dreumes wil niet slapen en je kunt maar niet achterhalen wat de oorzaak is, dan is het raadzaam om een slaapcoach in te schakelen. Vooral als de slaapregressie lang duurt.”

Over Merel

Als gecertificeerd slaapcoach werkt Merel vanuit een holistische aanpak. Door haar ervaring met gebroken nachten begrijpt ze als geen ander de impact op het hele gezin. Haar aanpak is zacht en persoonlijk. Ze kijkt naar alle factoren die invloed hebben op de slaap van je kind, van gezondheid en voeding tot gezinssituatie en temperament.

Heb je vragen voor Merel? Neem dan een kijkje op haar website.