Het verschil tussen moeheid en slaperigheid

IS ER EEN VERSCHIL TUSSEN MOEHEID EN SLAPERIG ZIJN?

Je kent het wel. Van die periodes dat je het gevoel hebt altijd moe en slaperig te zijn. Waarbij een spontaan dutje op de bank vaker voorkomt dan gewoonlijk. Slaperigheid en moeheid lijken veel op elkaar. De begrippen worden in de volksmond dan ook regelmatig door elkaar gehaald. Toch zijn het twee totaal verschillende gevoelens. Het zijn zelfs verschillende biologische toestanden die anders worden geregeld vanuit ons lichaam. De begrippen moeheid en slaperigheid in het kort:

Moeheid

Moeheid heeft als kenmerk een gevoel van uitputting en vermoeidheid. Dat kan lichamelijke vermoeidheid zijn, in de vorm van vermoeide spieren. Of geestelijke en mentale moeheid. Belangrijk is dat moeheid kan verbeteren door te rusten. Zonder dat je hoeft te slapen, dus.

Slaperigheid

Slaperigheid is een normaal biologisch gegeven en maakt deel uit van het dag- en nachtritme. de drang om te gaan slapen is het minst na het wakker worden. Die drang bouwt zich in de loop van de dag op, om tegen middernacht zijn maximum te bereiken. Tussen 14.00 en 16.00 uur ‘s middags hebben de meesten ook een verhoogde slaperigheid. Dat is normaal. Al kan dit gevoel wel intenser zijn na een slechte nachtrust. Last van vermoeide ogen na het slapen? Ook dat kan een teken zijn van een verstoorde nachtrust.

IN ESSENTIE WORDT SLAPERIGHEID DOOR 4 FACTOREN VEROORZAAKT:

We zetten ze voor je op een rijtje:

Je hebt niet genoeg - of niet diep genoeg - geslapen. Harde werkers (of ouders van jonge kinderen) zullen dit vast herkennen.
Je bent actief op een moment waarop je normaal zou gaan slapen. Bij tot diep in de nacht stappen, vergaderen, het draaien van ploegendiensten of een jetlag bijvoorbeeld.
Je hebt een aandoening aan het zenuwstelsel. Denk aan narcolepsie of de ziekte van Parkinson.
Je gebruikt medicatie als benzodiazepines of dopamine agonisten.

SLAPERIG IN DE AUTO? DIT ZIJN DE OORZAKEN!

Word jij wel een slaperig in de auto? Of ga je slaperig de weg op? Je bent niet alleen. Volgens een onderzoek van het Belgische Vias - een soort CBS - rijdt één op de twintig automobilisten wel eens slaperig [1]. En niet zonder gevolgen. Volgens de ANWB is dat levensgevaarlijk. Maar liefst één op de vijf ernstige ongelukken wordt namelijk veroorzaakt door vermoeidheid of slaperigheid [2].

We delen een aantal oorzaken van een slaperig gevoel in de auto met je. Komen ze:

Je hebt langer dan 17 uur niet geslapen. Dat komt overeen met een alcoholgehalte van ongeveer 0,5 gram in je bloed.
Je hebt niet genoeg geslapen, dat spreekt voor zich. Kruip vanavond eens lekker vroeg onder de wol.
Je rijdt lange stukken op saaie en eentonige wegen. Heb je meer dan 60 kilometer achter de rug? Dan stijgt het risico op slaperigheid. Neem dus genoeg pauzes. Twee uur rijden, kwartiertje rust. Dat is de stelregel.
Je hebt een zware maaltijd genuttigd, net voordat je de auto in stapte. Dat kan voor een dipje zorgen.
Ook verdovende middelen zoals alcohol en drugs kunnen zorgen voor een slaperig gevoel in de auto.

TIPS OM WAKKER TE BLIJVEN

Om slaperigheid tegen te gaan, kun je verschillende dingen doen. Onze belangrijkste tip? Goed slapen. Een goede nachtrust is essentieel om de volgende dag minder last te hebben van vermoeidheid en van een loom gevoel. ‘s Nachts beter slapen? Dat kan bijvoorbeeld door te bewegen voordat je gaat slapen. Of door eindelijk die tablet of telefoon eens links te laten liggen. Ook een comfortabel kussen of matras helpt.

Toch slecht geslapen? En merk je dat je moeite hebt om wakker te blijven? Dan kan het bijvoorbeeld werken om niet te warm te douchen. Dit zorgt voor extra slaperigheid. Jezelf koud afspoelen helpt ook voor een energieboost. Ook daglicht speelt een belangrijke rol wanneer je wakker wilt blijven. Ga dus tijdens de lunchpauze even een blokje om. Daarnaast kan het kauwen van kauwgom helpen om je hersenen actief te houden, waardoor een slaperig gevoel (ook in de auto) geen schijn van kans krijgt.

LAST VAN VERMOEIDE OGEN NA HET SLAPEN?

Zelfs na een heerlijke nacht nog last van vermoeide ogen na het slapen? En merk je daarbij rode ogen, een trekkend gevoel rond de ogen of moeite met scherpstellen? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Dit zou bijvoorbeeld een vitaminetekort kunnen betekenen. Vitamines zijn namelijk essentieel voor een goede nachtrust. De belangrijkste vitamines? Zink, magnesium, calcium, vitamine B3, B5, B6 en C. Let wel: neem voordat je begint met het slikken van extra vitamines eerst contact op met je huisarts. Doe dit ook wanneer de vermoeide ogen na het slapen aanhouden.

IN HET KORT

Wat is het verschil tussen moeheid en slaperigheid?

Vermoeidheid is een gebrek aan energie, een gevoel van lichamelijk uitgeput zijn. Slaperigheid is een drang om te slapen. Denk aan gapen en het dichtvallen van de ogen in monotone situaties.

Hoe kan ik slaperigheid tegengaan?

Een goede nachtrust is het allerbelangrijkste om overdag geen slaperigheid te ervaren.

Wat als ik altijd moe en slaperig ben?

Als een goede nachtrust niet voldoende werkt om slaperigheid tegen te gaan, raden wij je aan om advies te vragen aan een arts.